Felieton historyczny
Autorka: Lowisa Lermer
Wpis: 29 września 2021

SZKOŁA BOERNEROWSKA

Historia boernerowskiiej szkoły sięga 1934 roku, kiedy to utworzono Koedukacyjną Szkołę Powszechną Pocztowego Przysposobienia Wojskowego, pod kierownictwem Antoniego Bartczaka (zginął w łagrze na Syberii ). Działała do wybuchu wojny.

W czasie okupacji Janina Bartczakowa, wraz z Wacławą Pawlik, utworzyły Prywatną Szkołę Powszechną.
Początkowo mieściła się, podobnie, jak poprzednia, w domu Zarządu Poczt i Telegrafów, przy ul. Warszawskiej 26.
W latach 1941-44 kilkakrotnie musiała się przeprowadzać do prywatnych domów przy: Legionów 41, Legionów 30, Łączności 40 i do „Boernerówki” przy ul. I. Boernera 5.

Początkowo uczęszczało do niej 40 uczniów , potem aż 100, jako, że korzystali z niej także uczniowie z:

• Bliznego,
• Babic,
• Grotów,
• Górc,
• Chomiczówki.

Była to szkoła stopnia podstawowego. Gimnazjaliści i licealiści uczyli się na tajnych kompletach (Niemcy zabronili kształcenia na poziomie szkoły średniej). Zajęcia odbywały się w prywatnych domach, m.in. przy:

• Telefonicznej 16,
• Łączności 23, Łączności 26, Łączności 34, Łączności 38, Łączności 46,
• P.O.W. 25, P.O.W. 34, P.O.W . 54, P.O.W. 58,
• Pocztowej16, Pocztowej 23,
• I. Boernera 33, I. Boernera 47.

Po Powstaniu Warszawskim, od 1 listopada 1944 roku w miejsce „latających” kompletów, Jadwiga Markiewicz pseud. ”Anna”, uruchomiła tajną szkołę średnią w willi przy ul. P.O.W. 39, w której funkcjonował szpitalik PCK, prowadzony przez dr. Stanisława Świtala. Lekcje trwały po 12 godzin; po południu uczyła się młodzież pracująca. W razie nalotu Niemców uczniowie udawali pracowników szpitalika. Z tajnego nauczania korzystało 50 osób. Egzaminy zdawali w Warszawie.

W 1945 roku, wkrótce po ustaniu działań wojennych, pracę podjęła Szkoła Powszechna stopnia podstawowego. Pierwszym jej kierownikiem był Wincenty Jagodziński. Szkoła mieściła się w domach przy ul. Łączności 40, P.O.W. 39, Wolności 40 i w „Boernerówce”, przy I. Boernera 5.
Jednocześnie działało nadal Prywatne Gimnazjum i Liceum Koedukacyjne Jadwigi Markiewicz. Lekcje odbywały się, tak jak za okupacji, w prywatnych domach uczniów.
W czerwcu 1945 roku odbyła się pierwsza matura. Zdawało ją 8 osób, w tym młodociani żołnierze AK.

W sierpniu 1946 roku zmienił się status szkoły średniej, z prywatnej na samorządową. Szkoła zmieniła nazwę na Samorządowe Gimnazjum i Liceum Koedukacyjne w Boernerowie, a następnie na Samorządową Szkołę Ogólnokształcącą Stopnia Licealnego w Boernerowie.

W latach 1947-54 dyrektorem była Jadwiga Markiewicz, a w latach 1954-56 Alina Swiderska.
5 października 1947 roku miało miejsce uroczyste wmurowanie aktu erekcyjnego budynku gimnazjum i liceum na Boernerowie na działce przy ul.1 Maja (d. Oleandrów, obecnie W. Thommeégo), przeznaczonej w planie parcelacyjnym z 1932 roku na budowę szkoły.
Zawiązany komitet budowy szkoły rozpoczął zbiórkę funduszy. Zebrali potrzebną kwotę. W pracach budowlanych uczestniczyli mieszkańcy. Szkołę otwarto na początku 1948 roku. W nowym budynku funkcjonowała też szkoła wieczorowa, finansowana przez Techniczną Szkołę Lotniczą. Była czynna do 1950 roku.

W czerwcu 1949 roku rozpoczęto zbiórkę na budowę Szkoły Podstawowej, jednak wobec perspektywy wysiedlenia, zebrane pieniądze zostały przekazane szkole w Babicach.

Po wysiedleniu mieszkańców szkoła podstawowa i liceum funkcjonowały nadal, przy czym część nauczycieli nie zmieniła się. W lutym 1952 r. w liceum zorganizowano Kurs Wieczorowy Szkoły Ogólnokształcącej przy gimnazjum i liceum na Bemowie (nazwę osiedla już zmieniono), dla oficerów WAT. Komendantem kursu został ppłk Jan Piatnicki. Istniała do 1957 roku. Pobierał w niej nauki m.in. mjr Marian Cimoszewicz, osławiony szef Informacji Wojskowej w WAT (zob.link). Ciekawe, czy jakakolwiek nauczycielka odważyła się postawić mu złą ocenę? :/

W styczniu 1955 roku, po dokonanej kontroli budynków obydwu szkół podstawowej i liceum, zdecydowano o budowie nowego obiektu na działce szkolnej, na której znajdował się już budynek liceum.

5 maja 1957 roku, tuż przed egzaminami maturalnymi – ku rozpaczy 19-tu maturzystów, którzy na egzaminach pisemnych zostali rozsadzeni o kilka metrów jeden od drugiego w sali gimnastycznej – został oddany do użytku duży budynek szkolny, obliczony na 350 uczniów, do którego przeniesiono Szkołę Podstawową nr 81 z ul. Waryńskiego 39 (d. P.O.W.) oraz Liceum nr 24 z małego budynku.

W roku szkolnym 1957/58 zostały one połączone i powstała placówka pod nazwą Szkoła Ogólnokształcąca Stopnia Podstawowego i Licealnego nr 24. Dyrektorami szkoły , w latach 1956- 63 byli kolejno: Władysław Pietkiewicz, Irena Grycewicz, Maria Trojanowska .

W roku szkolnym 1964/65 szkoła został ponownie podzielona na : podstawową i liceum. Liceum nr 24 przeniesiono na ul. Połczyńską 56, a następnie na ul. Obozową 60 i nadano jej imię Cypriana Kamila Norwida, a Szkoła Podstawowa nr 150, której nadano imię Walerego Wróblewskiego, pozostała na Boernerowie. Dyrektorkami były kolejno: Izabela Patej, Zofia Błażewicz, Marianna Trzewik, Elżbieta Możańska, Grażyna Żółtowska.

Obecnie dyrektorem szkoły jest Danuta Zawadzka. Od 1999 r. w wyniku reformy szkolnej, w budynku przy ul. Thommeégo 1 (d. Oleandrów, potem 1 Maja) mieściły się: 6 letnie Szkoła Podstawowa nr 150 oraz 3 letnie Gimnazjum nr 86, któremu nadano imię Ignacego Boernera. Choć, wg obowiązujących zasad i obietnicy burmistrza, miało być przeniesione do szkoły przy Zachodzącego Słońca.

Rok szkolny 2018/19,w wyniku kolejnej reformy oświaty, był ostatnim rokiem funkcjonowania gimnazjum nr 86. Nazwiska nauczycieli, poczynając od 1934 r. można znaleźć w „Kronice Boernerowa” – link.

Po przejęciu boernerowskiej szkoły przez samorząd wolski, a potem bemowski, musiała ona obsługiwać coraz to większą liczbę uczniów z innych osiedli bemowskich, gdzie nie budowano i nie buduje się nadal, nowych szkół. Jednocześnie, pomimo gigantycznego zatłoczenia, przyjmowane były dzieci z podwarszawskich wiosek.
Zatłoczenie budynku, przewidzianego docelowo na 350 uczniów, jest ogromne.
Ich liczba w ostatnich latach przewyższała dwu lub trzykrotnie liczbę przewidzianą przez projektantów budynku. Przekłada się to na warunki, w jakich muszą się uczyć dzieci i młodzież oraz pracować nauczyciele. Zwłaszcza boernerowskie dzieci, dla których ta szkoła powstała (na działce zakupionej przez pierwszych mieszkańców osiedla) i której ani urząd wolski, ani bemowski nie zbudowały.
Czy mieszkańcy Boernerowa mogą swoją szkołę odzyskać? Nie wiadomo dlaczego przyjęto, jako początek szkoły, datę 1956, skoro powstała ona w 1934 roku.
Szkoła to uczniowie i nauczyciele, a nie budynek. Budynki się zmieniały na przestrzeni lat, podobnie jak nazwy, ale Szkoła Boernerowska jest wciąż ta sama.

Zmiany nazw ulic na Boernerowie (w nawiasach nazwy dawne):
Grotowska (Parkowa), Bawełniana (Pocztowa), Stanisława Kunickiego (Ignacego Boernera), Michała Sobczaka (P.O.W. czyli: Polskiej Organizacji Wojskowej, w PRL również: Waryńskiego), Telewizyjna (Łączności), Akantu (Wolności), Ebro (Legionów, w PRL również: Świerczewskiego), Dostępna (Warszawska), Westerplatte (aleja Aleksandra Prystora), gen. Franciszka Kleeberga (Aleksandry Piłsudskiej), gen. Wiktora Thommeégo (Oleandrów, w PRL również: 1 Maja). Ulica Telefoniczna zachowała swą nazwę, zaś szosa Groty – Wawrzyszew zyskała miano gen. Sylwestra Kaliskiego.

Redakcja portalu boernerowo.org serdecznie dziękuje za nadesłane materiały zaznaczając, że nie sprawdza dogłębnie informacji w dostarczonych tekstach; za ich treść odpowiadają Autorki lub Autorzy.
Zastrzeżenia co do treści prosimy monitować pod nr telefonu +48 797 529 802 i na e-mail portalu.

Komentarze prosimy pisać w grupie społecznościowej na FB